Rejection Sensitive Dysphoria (RSD)¶

Een oude blog die toch altijd weer actueel is. Overigens heeft het beestje nu een officiele naam: Rejection Sensitive Dysphoria (RSD)

2 juni 2017, door Roelf Renkema¶

Toen ik gisteren bezig was met mijn blog over liefdesverdriet kwam ik tot mijn verrassing een artikel tegen dat daar erg veel mee te maken heeft. Na wat research leek het me goed om daar een artikel aan te wijden.

Op zijn Nederlands hebben we het over een toestand die we afwijzingsgevoelige dysforie noemen. Ik ben zelf niet zo blij met die betekenis omdat het een beschrijving van een aantal symptomen is van een naar mijn mening groter en complexer onderliggend geheel. Niet te min goed om eens dieper op in de gaan.

Afwijzingsgevoelige dysforie¶

Lijkt geïntroduceerd te zijn door William Dodson, M.D. Ik heb niets kunnen vinden in Google Scolar maar de basis van zijn theorie spreekt me aan en is wel degelijk herkenbaar. Net als veel dingen kunnen verschillende aspecten zich openbaren maar waarschijnlijker alle in verschillende mate.

Dodsons publicatie schijnt in eerste instantie als doel te hebben ADHD'ers een herkenningspunt te bieden zodat ze met hun handicap leren omgaan.

Afwijzingsgevoelige dysforie wordt gedefinieerd als extreem ervaren afwijzing, hier zonderen we al een factor af die speelt binnen de ADHD. Immers alle emoties worden extreem ervaren. Maar we gaan ons hier concentreren op de invloed van afwijzingen op ADHD'ers.

Mogelijke gevolgen¶

Dodson schildert de gevolgen extreem, van diepgaande depressie to suïcidale neigingen. Maar ook naar buiten gerichte reacties zijn mogelijk zoals extreme woede en zelfs geweld in richting van de afwijzende bron. Hij voert aan dat het door het op typische ADHD wijze manifesteren van deze symptomen vaak wordt gediagnosticeerd als bipolaire aandoening.

Dit zijn uitersten waar iedere ADHD'er zich in veel lichtere mate wel in zal kunnen herkennen. Het herkauwen van situaties die we niet begrijpen, de onzekerheid. Niet weten of het aan jou ligt of aan hun. Maar over de jaren ongediagnosticeerd zijn kan wel degelijk de extremen opleveren die Dodson aanvoert.

We zien dit vooral bij de oudere groep ADHD'ers die vaak al flink beschadigd zijn door het beschreven effect. Daarom dat ik me helemaal bij Dodson kan aansluiten met de conclusie dat het voor ons erg belangrijk is om te beseffen hoe wij emotioneel in elkaar zitten.

Dodson beschrijft vervolgens twee persoonlijkheden die hieruit voort kunnen komen. Ik zie zelf die scheiding niet zo, ik denk dat we uiteindelijk allemaal iets van beide overhouden, maar laten we ze eens bekijken.

De allemansvriend¶

De allemansvriend probeert zich staande te houden door het zoveel mogelijk mensen naar hun zin te maken. Hij steekt alle energie hierin tot een mate waarin hij zichzelf compleet weg cijfert. Dodson gaat hier niet zozeer op in maar de eeuwige jacht naar endorfines mag hier duidelijk meespelen. Ieder schouderklopje telt.

De teruggetrokkene¶

Is de persoon die het opgegeven heeft. Hij begrijpt de wereld niet, de wereld begrijpt hem niet. Actie vindt alleen plaats als het endorfine cookie niet te missen valt. Teleurstellingen worden vermeden door niet te acteren. Ook die kennen we allemaal. Ook ik zou soms het bloggen willen opgeven als de zoveelste begint over mijn spelling.

Oplossingen¶

Dodson komt vervolgens via de achterdeur medicijnen pluggen. Dat is zijn goed recht, mijns inziens zijn ze niet nodig als men bewust is van wat er speelt. Zoals Dodson zelf aangeeft is het begrip van het zenuwstelsel van een ADHD'er voor ons van een groter belang. Weten waarom we doen wat we doen en wat de gevolgen zijn geïnternaliseerd en geëxternaliseerd.

Je kunt je interne allemansvriend in de gaten houden. Probeer te herkennen wanneer je naar complimenten vist of waardering zoekt. Probeer omgevingen op te zoeken die hierin passen, maar wees er ook open in naar anderen. Er is niets verkeerd mee om over de oorzaak van je gedrag te spreken als dat zo uitkomt. Laat mensen zien wat ADHD is, je helpt er ander ADHD'ers mee.

Je teruggetrokkene kan zich realiseren waarom hij is zoals hij is en overwegen of zijn beschermschild echt de ellende waard is die het veroorzaakt. Mens durf te leven, is een bekende spreuk in Nederland. Tijdens mijn cursus ervaringsdeskundigheid is mij op een gegeven ogenblik door de cursusleidster zo vaak gevraagd 'en wat doet het met je' dat ik aan haar verstand begon te twijfelen. Maar dit is de vraag die de teruggetrokkene zich moet stellen. Kun je die afwijzing niet gewoon beter naast je neerleggen?

Tot slot¶

Dodson geeft aan dat er nog maar weinig onderzoek beschikbaar is naar de emotionele kant van ADHD. Emoties zijn moeilijk te meten. Het is dus een kwestie voor ADHD'ers om herkenningspunten te vinden in verhalen van anderen. Ervaringsdeskundigen zoals ik hebben als taak hiervoor te zorgen. Kwartiermaken en vrijplaatsen scheppen voor herstel.

Dit is iets wat ik met o.a. mijn blog probeer te doen.